Bariatrik Cerrahi Sonrası Beslenme

OBEZİTE

Besinlerle alınan kalorinin harcanan enerjiden fazla olması ve fazla enerjinin vücutta yağ olarak depolanması (%20 veya daha fazla) sonucu ortaya çıkan, yaşam kalitesini ve süresini olumsuz yönde etkileyen KRONİK bir hastalık olarak kabul edilmektedir.

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından da obezite, sağlığı bozacak ölçüde vücutta aşırı yağ birikmesi olarak tanımlanmıştır.

Türkiye’de obezite sıklığı erkeklerde %20,5, kadınlarda ise % 41,0, toplamda ise % 30,3 olarak bulunmuştur.

Obezite; vücut sistemleri ve psikososyal durum üzerinde yarattığı olumsuz etkilerden dolayı pek çok sağlık problemlerine neden olmaktadır.

OBEZİTE CERRAHİSİNDE AMAÇ;

Gerçekçi bir vücut ağırlığı kaybı sağlayarak kişinin mortalite ve morbidite risklerini azaltmak, bireye yeterli ve dengeli beslenme alışkanlığı kazandırmak ve böylelikle yaşam kalitesini yükseltmektir.

OBEZİTE CERRAHİSİ ÖNCESİ BESLENME:

Obezite cerrahisi ameliyattan önce en kısa dönemde özel beslenme tedavisine başlanması gerekmektedir. Bu diyetin amacı; verilen ilk kiloların karaciğerden olması sayesinde karaciğer yağlanmasını ve dolayısı ile büyüklüğünü azaltmaktır.  Bu sayede cerrahların işi ciddi biçimde kolaylaşır ve böylece ameliyat süresi kısalır. Ayrıca olası komplikasyonlar minimuma indirilmiş olur.

!!!Obezite ameliyatından önce son bir jübile olarak katı ve yağlı besinleri tüketmek, ameliyat sürecinizi etkileyebilir.

• Protein, vitamin ve mineral değerleri açısından zengin, yağ, rafine şekerden yoksun püre diyetine ameliyattan 2 hafta öncesinde başlamalısınız. Bu dönemde dana, kuzu, tavuk, hindi, balık etlerini sebze çeşitleriyle pişirerek püre halinde tüketmeli; kahvaltı ve ara öğünlerde ise peynir, süt, ayran, kefir, yumurta rende ya da rondodan geçirilerek taze sebzelerle çeşitlendirmelisiniz. Günlük su tüketimini ise 2,5-3 litrenin altına düşürmemelisiniz.
• Ameliyat öncesi dönemde; yağlı, kızartma, hamur işi, şekerli yiyeceklerden, asitli içeceklerden uzak durmalısınız.
• Ameliyattan 1 hafta önce sıvı diyetine başlamalısınız. Bu dönemde püre döneminde kullandığınız et ve sebze türleri ile yapılmış tüm gıdaları kullanarak püre kıvamından çorba (sıvı) kıvamına geçiyoruz.
• Sıvı besinler midemizi çok daha hızlı terk ettiği için bu dönemde öğün kısıtlaması yapmayın, açlıktan başınız ağrıyıp, şekeriniz düşene dek beklemeden ayran, şekersiz bitki çayları, çorbaları sık sık tüketin.

Ameliyatınızdan önceki son 2 gün berrak sıvı diyetine başlamalısınız. 2 gün boyunca miktar kısıtlaması olmadan et türleri ve sebzeleri yağsız haşlayıp sevdiğiniz baharatlarla tatlandırıp pişirin ve süzdüğünüz suyunu istediğiniz kadar için. Süt, ayran, bitki çayları ve günde bir bardak taze sıkılmış berrak meyve suyu tüketimine devam edin.

AMELİYATTAN SONRA NE YEMELİYİM?

Doktorunuz uygun gördükten sonra beslenmeye başlanılacaktır.

Birinci Kademe: (1. Ve 2. gün)

• İlk iki gün berrak sıvı diyet uygulanacaktır.
• İlk gün az az yudum yudum su içebilirsiniz.
• İkinci gün her 1 saatte bir çay bardağı kadar su tüketebilirsiniz.
• gün su haricinde, ıhlamur, şekersiz tanesiz kompostolar, taze sıkılmış süzülmüş meyve suları (narenciye grubu hariç), et suları, tavuk suları tercih edebilirsiniz.
• Sıvı gıdaların hepsi yudum yudum almalı, pipet kullanmamalısınız.
• Doygunluk hissi olduğunda tükettiğiniz sıvıyı hemen bırakmalısınız.

İkinci Kademe: (3. -14. günler arası)

• Sıvı diyet uygulanacaktır.
• Alış hızı tek seferde 50 ml yani ½ çay bardağı kadar olmalıdır. Yavaş yavaş bu miktar arttırılabilir. Fakat; mide ağrısı, bulantı hissedilirse bu durum geçinceye kadar hiç bir şey tüketmemelisiniz.
• Berrak diyete ek olarak yağsız ve laktozsuz süt, soya sütü, sebze suları, yağsız ayran (süt ile açılabilir), yağsız kefir, az yağlı blenderize edilmiş çorbalar tercih edebilirsiniz.
• Yasaklar bu kademede de geçerlidir.

 Üçüncü Kademe: (14. günden 1. aya kadar)

• Püre diyeti uygulanacaktır.
• Katı yiyeceklerin hepsi blenderize edilmiş olarak tüketmelisiniz.
• Sıvı diyete ek olarak; rafadan yumurta, yağsız peynirler, yumuşak balıklar, kıyma, meyve püreleri, gaz yapmayacak havuç, kabak, taze fasulye gibi sebze püreleri tercih edebilirsiniz.
• Çiğ sebze tüketmemelisiniz.
• Öğünlerdeki miktarlarınız önce az olmalı, daha sonra azar azar arttırmalısınız. 1-2 yemek kaşığı ile başlayabilir sonra arttırabilirsiniz.
• Yemekler yavaş tüketilmeli ve iyice çiğnenmelidir. Her öğün yaklaşık 30 dakika olmalıdır.
• Sıvılar ve püreler aynı öğünde tüketilmemelidir.
• Yasaklar bu dönemde de geçerlidir.

Dördüncü Kademe: (30. gün -45. günler arası)

• Taneli yumuşak diyettir.
• Kırmız et, beyaz et, balık tüketilebilir. Fakat; lifli sert etlerden, tavuk derisinden ve çiğnenmesi zor sebzelerden kaçınmalısınız.
• Sıvılar öğünden 30 dakika önce bırakılmalı, yemek sırasında ve yemeklerden sonra 30-40 dakikaya kadar tüketmemelisiniz.
• Öğünlerin protein içeriğinin yüksek olmasına özen göstermelisiniz.
• Açlık hissetmeseniz bile 3 ana 3 ara öğünlerinizi kaçırmamaya dikkat etmelisiniz.
• Günde bir dilim tam tahıllı ekmek ya da kepekli galeta yiyebilirsiniz. Yarısını sabah yarısını öğle öğününde olarak almanız aniden şişkinlik hissetmenize engel olacaktır.

Beşinci Kademe:

• Artık düzenli diyet aşamasındasınız.
• Yavaş yavaş kurubaklagilleri deneyebilirsiniz.
• Pirinç, bulgur, makarna gibi tahıllar zor tolere edildiğinden ilk 6 ay tüketilmemelisiniz.
• Yağ ve şeker içeriği yüksek gıdaları tüketmemelisiniz.
• Hazır gıdalardan kesinlikle kaçınmalısınız.
• Yüksek proteinli besinlerin (et,tavuk,balık,yumurta,peynir,süt ve süt ürünleri) önceliğiniz olduğuna dikkat etmelisiniz.

AMELİYAT SONRASI GENEL ÖNERİLER VE KURALLAR:

• KATI-SIVI AYRIMINA çok dikkat edilmeli. Yemekten 30 dakika önce, 30 dakika sonra ve yemek sırasında sıvı alınmamalı.
• Gazlı içeceklerden ömür boyu uzak durmaya çalışın.
• İlk 1 ay baharatlı, gaz yapıcı (kurubaklagil, çiğ sebze) tüketmeyin.
• İlk 1 ay çok sıcak çok soğuk tüketmeyin.
• Yağda kızartma operasyondan sonra tercih etmeyiniz.
• Pirinç, bulgur, makarna gibi tahıllar zor tolere edildiğinden ilk 6 ay tüketilmemelisiniz.
• Üçüncü ayın sonuna kadar fındık, badem, sert kabuklu yemişlerden uzak durun.
• Kuru meyveler lifli ve yapışkan olduğu için ilk 1 ay tüketmeyiniz.
• Portakal, mandalina, greyfurt gibi narenciyeler asitli olduğu için ilk 1 ay tercih etmeyiniz.
• Yavaş yiyin ve çok iyi çiğneyin.
• İlk defa denediğiniz bir besini başka besinlerle tüketmeyin. Eğer rahatsızlık verirse 1 hafta sonra tekrar deneyin.
• Sağlıklı beslenme alışkanlıkları kazanmaya çalışın. Belli bir süre dikkat edip daha sonra eski alışkanlıklara geri dönmek geri kilo almanıza neden olacaktır. Bu yüzden amacınız sağlıklı beslenmek ve bunu alışkanlığa dönüştürmek olmalı.
• Bazı gıdaları tüketmekte zorlanabilirsiniz. Size rahatsızlık veren gıdaları bir süre tüketmeyin. Daha sonra tekrar deneyin.
• Besin tüketim kaydı tutun. Kendinize her zaman yanınızda olabilecek bir defter ya da küçük dipnot alın ve tükettiğiniz besinleri yazın. Hem kendinizi kontrol etmeniz hem de diyetisyeninizin sizi kontrol etmesi daha çok olacaktır.