OBEZİTE VE DAMGALANMA
Makineleşme dönemine girilmesi ile birlikte birçok toplumda artık birçok işi insanlar değil makinelerin yapmaya başladığı söylenebilir. Bu yüzden insanların çoğu artık oturarak iş yapmaya başlamıştır. Bu durum beraberinde hareketsiz yaşamı da getirmektedir. Hal böyleyken reklamların ve pazarlama dünyasının da bize sunduğu hızlı, kolay ve ucuz bir şeklide yemeğe ulaşmayı savunurken obezitenin arttığını da gözlemliyoruz. Obez bireyler sıklıkla tembel, kendine düşkün, çekici olmayan, iradesiz, ağzını tutamayan, kötü ve değersiz gibi basma kalıp ifadeler ile damgalanmaktadırlar. Bireyler en çok sosyal çevrelerinden, iş arkadaşlarından , aile fertlerinden ve işverenleri tarafından etiketlenmektedirler. Bu problem ruhsal anlamdaki sorunları da beraberinde getirdiğini söyleyebiliriz.
Damgalanma çeşitlerinden bahsedecek olursak ‘’içsel damgalama, ağırlık damgalanması ’’ olarak sınıflandırabiliriz.
İçselleştirilmiş damgalanmayı tanımlayacak olursak, bireyin kendisi hakkında olumsuz kalıp yargıları içselleştirip, kabullenerek bir tür kişinin kendini değersizleştirmesidir. Toplumun bu kişilere karşı tembel, başarısız gibi inançları olabilirken aynı zamanda sosyal çevre tarafından alay edilmesi ve düşmanca muamele görülmesi söz konusu olmaktadır. Obezitesi olan bireyler, damgalanmayı algıladığında ve onayladığında, muhtemelen kendilerini damgalayacaktır. Yani yanlış inançları kabul ederek duygusal sıkıntı ya da geri çekilme davranışları sergileyeceklerdir. Örneğin; evden dışarı çıkmama, arkadaşlarıyla buluşmama problemleri gibi.
Ağırlık damgalamasını ise; kilo sorunu yaşayan bireylerin toplum içerisinde fazla kiloları nedeniyle diğer kişilere göre daha değersiz ve aşağılayıcı bir konuma getirilmesidir.Ağırlık damgalamasının obez bireyler üzerinde yıkıcı etkileri mevcut bunlardan bazıları ise yeme bozuklukları, olumsuz beden imajı, depresyon, stres, kaygı, yalnızlık ve düşük benlik saygısı örnek olarak verilebilir. Çevre, kişinin yararına bu tarz yaklaşımın iyi olacağını düşünerek bu şekilde yaklaşmayı savunurken yapılan araştırmalar ise ; ağırlık damgalamasının hedefindeki bireylerin fazla kilolarını vermesine yardım etmekten ziyade ters etki yaparak bireyleri yeme bozukluklarına yönlendirdiğini göstermektedir.
Yararlanılan Kaynaklar: Fikkan, J., Rothblum, E. (2005), Weight Bias in Employment. . K. Brownell, R. Puhl, M. Schwartz, & L. Rudd içinde, Weight Bias: Nature, Consequences, and Remedies (s. 15-28). Guilford Publications.
Uzman Klinik Psikolog Ezgi Gülşen
