Çocuklarda Seçici Yeme (Klinik Psk. Ezgi GÜLŞEN)
Yaşamın en temel gereksinmelerinden olan beslenme için besin almak, daha doğrusu yemek yeme ve yeme davranışı için iştah gerekmektedir. İştah, bir yemeğin zevkle ve arzu edilerek yenmesi, iştahsızlık ise az yeme, çok seçici yeme, yeni bir besin yememe, yemek yerine abur-cubur tüketme ve yemek yerine içmeyi tercih etme gibi yeme davranışlarını kapsamaktadır. Bu çocuklarda öncelikle iştahsızlığın altta yatan organik bir nedene bağlı olup olmadığı araştırılmalıdır. Bunun için iyi bir öykü alınması ve fizik muayene gerekmektedir.
Yeme davranışının bir diğer sorunu da, belirli bir süre içinde çok miktarda yiyecek tüketilmesi olarak tanımlanan fazla iştahlılığın sebep olduğu aşırı yemedir. Kontrolsüz ve aşırı beslenmenin sonucu olan çocukluk çağında başlayan obeziteye, insülin direncinin artmasına, tip 2 diyabetin çok erken yaşlarda görülmesine neden olabilir.
Yemek seçme çocuklar arasında genel anlamda sık görülen bir durumdur. Seçici yeme problemi ise özellikle okul öncesi dönemde yaygın olarak görülen ve ebeveynleri zorlayan beslenme sorunlarındandır. Her yemek saatinde yaşanan gerginlik, çocuğu yemek yemeye zorlamak bakım verenler ve bilhassa ebeveynler açısından işin içinden çıkılmaz bir hal alabiliyor. Bu durum kimi çocuklarda ergenlik döneminde ortadan kalkarken bazı çocuklarda ise daha uzun süreli gözlenebiliyor.
Çeşitli yeme davranışlarının bileşiminden oluşan, hem alışılmış hem de yeni besinlerin reddedilmesi, güçlü besin tercihleri ile yetersiz miktarda veya çeşitlilikte besin tüketimi ile karakterize olan ‘seçici yeme problemi’ ise özelikle okul öncesi dönemde yaygın olarak görülen ve ebeveynleri zorlayan beslenme sorunlarındandır. Genel olarak çocukların en çok tükettiği patates kızartması, makarna, pilav, paketli gıdalar ve yağ içeriği yüksek olan besin tercihleri görülmektedir.
Peki çocuğun bu davranışlarını en aza indirebilmek için ne yapmamız gerekir ?
Çocuğa yemek yemenin temel bir ihtiyaç olduğu okul öncesi dönemde kazandırılmalıdır.
-Çocuğunuzun çok fazla yemesi değil sağlıklı beslenmesi önemli olandır. Bu yüzden porsiyonlarını küçük ayarlamalı, daha fazlasını tüketmek istediklerinde çocuğa bırakılmalıdır.
-Çocuğa iyi bir rol model olunmalı bu vesileyle çocuklarda ebeveynlerin yediği yiyeceklere merak duygusu uyanacaktır.
- Her seferinde tabağındakilerini bitirmeleri için çocuklar zorlanmamalıdır.
-Çocuklara yemek üzerinden ödül ve ya ceza verilmemelidir . Çocuğun istemediği besini yemesine zorladığınızda ve ya sadece o besini seviyor diye sürekli o besini tüketmesine müsade ettiğinizde problemin daha uzun sürmesine neden oluyor olabilirsiniz.
-Çocuklarınızı yemek hazırlama sürecine dahil ederek onlara yaşlarına uygun olacak görevler verebilirsiniz .
-Kolayca yiyebileceği ve çiğneyebileceği yiyecekleri seçebilirsiniz.
-Son olarak da daha çok severek tükettikleri besin ile yemediği besini karıştırarak yeni besinler oluşturabilirsiniz.
Unutulmamalıdır ki asıl önemli olan şey; çocuğun bu davranışıyla bize neler anlatmak istediğine kulak vermelisiniz.
Uzm. Klinik Psikolog. Ezgi Gülşen
Seçici yeme, çocuk ve ergen, uzman klinik psikolog, terapi, özgül öğrenme güçlüğü, çocuk gelişimi.
